Balanceren tussen grenzen, agressie en/of onbegrepen gedrag in de zorg.

Balanceren tussen grenzen is in dit geval niet praktisch. Juist bij onbegrepen gedrag is het belangrijk om zelf stevig in je schoenen te staan en goed grenzen aan te kunnen geven. Zeker voor de cliënt zelf. Maar toch is dit de titel die bij mij past. Voor mij voelt het onbegrepen gedrag als het balanceren tussen de grenzen van de cliënten, mantelzorgers en die van mezelf. Geen wonder dat dit complexe situaties op kan leveren.

Wikkend en wegend hoe ik dit onderwerp vorm zou geven probeerde ik de theorie die ik bijeengesprokkeld had een plekje te geven. Wat eruit kwam was weinig inspirerend en heb ik dus maar aan de kant geschoven. Alleen de basis is wel handig om achter de hand te houden.

Grofweg kun je agressie in drie groepen onderscheiden.

Frustratie of emotionele agressie.

Instrumentele of doelgerichte agressie

Ziektegerelateerde agressie.

Agressie is regelmatig in het nieuws…

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4696366/protest-apothekers-gooi-signaal-politiek-zorgverzekeraars

Bij ons in de apotheek hangt een verzoek om geen agressief gedrag te tonen naar de medewerkers.

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4786376/boos-agressie-agressiviteit-huisartsenpost-kort-lontje

Een contact op facebook vertelde dat ze in de huisartsenpraktijk regelmatig met agressie te maken hebben.

In de zorg hebben we met een kwetsbare doelgroep te maken. Juist daarom vind ik het wel belangrijk om die drie groepen te onderscheiden. Het onbegrepen gedrag komt immers niet uit de lucht vallen.

Mijn man had als teamleider bij een sociale werkvoorziening regelmatig met agressie te maken. Op mijn vraag of hij dat moeilijk vond, of weleens bang was antwoordde hij ontkennend. ‘Het is belangrijk om afstand te nemen, erboven te staan en mee te veren. Laat je niet meeslepen in de emotie.’ Wijs advies van een ervaringsdeskundige en ik waardeerde het dat hij niet over grenzen stellen begon. Dat is niet mijn sterkste kant. Neem nou alleen het kleine woordje nee als iemand wat vraagt. Stelt toch niets voor? Gewoon nee zeggen.

In duidelijke situaties is het inderdaad wel eenvoudig. Als een cliënt mij op een vervelende manier aanraakt ben ik prima in staat om resoluut duidelijk te maken dat ik daar niet van gediend ben. Het gaat meer om de schemergebieden. Iemand die eigenlijk niet fit genoeg is om zelf het vuil weg te brengen en er is geen mantelzorger in de buurt. Bij sommige cliënten is dat geen probleem. Bij anderen doe je het een keertje en daarna wil diegene dat iedereen altijd voor hem of haar het vuil wegbrengt. Of cliënten die de grip kwijtraken op hun dagstructuur en boos worden als je ze niet gelijk kunt helpen omdat je nu eenmaal eerst een andere cliënt moet helpen. Dat is, vermoed ik, één van de grootste oorzaken van onbegrepen gedrag. De behoefte aan controle en voelen dat het steeds meer door je handen glipt.

Wel, van al die puntjes die mijn man noemde ben ik helaas alleen goed in meeveren en afstand houden. Wat ik wel een goede strategie vind, voordat ik bij een dergelijke cliënt naar binnenstap, is even bewust diep ademhalen. In de theorie las ik dat je letterlijk stevig met je voeten op de grond moet staan, in balans. Kijk, zo komt het woord balanceren toch meer van pas dan ik eerst verwachtte.

Door afstand te houden lukt het me om in mijn achterhoofd te houden dat de cliënt niet voor niets zorg nodig heeft. Er zit een ziektegeschiedenis achter. Bij mantelzorg is dit nog ingewikkelder en aangezien steeds meer mensen langdurig mantelzorg geven en daarnaast zelf de jongste niet meer zijn, of er een baan naast hebben kan dit behoorlijk frustrerend zijn. De verhalen van andere mantelzorgers zijn zo herkenbaar.

https://cce.nl/publicatie/veldbericht-gesprekken-op-niveau

https://mantelzorg.nl/praktijkverhalen/als-je-kinderen-hebt-deel-je-gevoelens-en-zorgen-met-hen

En een klein voorbeeld van mijzelf…

Gisteren met oma en opa in Elburg was mijn zoon gefrustreerd doordat zijn ipad niet deed wat hij moest doen. Hij sloeg met zijn vuist op de bank en begon te schelden en vloeken. Ik probeerde hem te helpen maar ben niet echt handig met dit soort dingen en we stonden juist op het punt om naar huis te gaan om de file’s voor te zijn. Bij het weggaan had ik het er met de begeleider over. Deze reageerde heerlijk rustig en relaxt. Om eerlijk te zijn was ik opgelucht om het over te kunnen dragen en ik merk dat ik hier de afgelopen maanden in veranderd ben. Ik voel me steeds minder schuldig hierover, hoewel ik er vannacht wel door wakker lag. Dat dan weer wel.

Een ander, schokkend aspect is de agressie naar de zorgvrager.

Er is momenteel aandacht voor ouderenmishandeling en de cijfers zijn schokkend. Het doet veel met jezelf als je met onbegrepen gedrag en/of agressie te maken krijgt. Soms lokt agressie, agressie uit. Soms loopt de frustratie hoog op. Bij geweld in een mantelzorgrelatie zijn er altijd twee slachtoffers! Las ik kort geleden …

Meer lezen over agressie…

Geef een reactie